Dynamisch energiecontract
In dit kennisdossier bespreken we de volgende onderwerpen.
- Wat een dynamisch energiecontract is en hoe het werkt
- Hoe de dynamische prijs is opgebouwd (+ overzicht aanbieders)
- Welk dynamisch energiecontract het goedkoopste is
- Of een dynamisch energiecontract verstandig is (met zonnepanelen)
Lees dus snel verder.
Wat is een dynamisch energiecontract?
Een dynamisch energiecontract is een type energiecontract met wisselende tarieven voor stroom en gas.
De vijf belangrijkste kenmerken:
- Tarieven zijn afhankelijk van vraag en aanbod
- De stroomprijs verschilt ieder uur
- De gasprijs verschilt per dag
- De tarieven kun je zelf volgen in een app
- Je termijnbedrag kan iedere maand verschillen
De verschillende dynamische contracten kun je hier vergelijken.
1. Tarieven afhankelijk van vraag en aanbod
De dynamische stroom- en gastarieven worden bepaald door de inkoopprijzen op de zogenaamde ‘spotmarkt’. Op deze Europese markt wordt gas en stroom op een veiling verhandeld voor de komende dag.
Prijzen kunnen sterk verschillen afhankelijk van vraag en aanbod.
Is er veel zon of waait het hard?
Dan is er een hoge beschikbaarheid van elektriciteit waardoor de prijs lager is. Op bepaalde momenten van de dag kan de stroomprijs zelfs gratis of negatief worden. In dat geval krijg je dus geld toe als je stroom verbruikt, maar betaal je als je stroom teruglevert met zonnepanelen.
Is het koud winterweer?
Dan is er meestal meer vraag naar stroom en gas, wat de dynamische energieprijzen doet opdrijven.
Voor de langere termijn zijn er andere omstandigheden die de dynamische energieprijzen kunnen beïnvloeden.
Denk aan:
- De aanvoer van vloeibaar gas (LNG) naar Europa.
- De vraag naar LNG vanuit andere delen van de wereld (zoals Azië).
- Het niveau van de Europese gasvoorraden.
Bovenop de dynamische inkoopprijs rekent de leverancier inkoopkosten per kilowattuur en per kuub. Deze kunnen per dynamische aanbieder verschillen.
2. Stroomprijs verschilt per uur
Op de spotmarkt kan de stroomprijs ieder uur van de dag anders zijn.
Een voorbeeld van de dynamische stroomprijs op 6 februari 2024:
Bij een dynamisch energiecontract gaat het erom hoeveel stroom je binnen een bepaald uur hebt verbruikt en wat het tarief was in dat uur. Dit wordt netjes bijgehouden via een slimme meter, die overigens verplicht is bij een dynamisch energiecontract.
3. Gasprijs schommelt per dag
De gasprijs kan in een dynamisch contract iedere 24 uur verschillen en staat vast tussen 06:00 ’s ochtends en 06:00 ’s ochtends de volgende dag.
De dynamische prijs is gekoppeld aan de gasprijs op de inkoopmarkt.
4. Energieprijzen zelf bijhouden
Omdat de energieprijzen in een dynamisch contract zo sterk kunnen wisselen, is het belangrijk om de tarieven te blijven volgen.
Dit kan eenvoudig via de app van de dynamische energieleverancier.
Daarin staat onder meer:
- Hoe hoog de energieprijs is op een bepaald moment
- Hoeveel stroom en gas je hebt verbruikt
- Hoeveel stroom je hebt teruggeleverd (indien van toepassing)
Dat ziet er ongeveer zo uit:
5. Wisselend of vast termijnbedrag
De dynamische bedrijven proberen je soms enige zekerheid te bieden over je maandelijkse kosten door een vast termijnbedrag te hanteren, waarbij er later een eindafrekening plaatsvindt op basis van het daadwerkelijke kosten.
Hieronder zie je de betaalwijze (termijnbedrag) per dynamische aanbieder.
| Energiebedrijf | Termijnbedrag |
|---|---|
| All-in-power | Variabel, achteraf op basis van maandverbruik |
| ANWB Energie | Vast voorschot op basis van jaarverbruik |
| Atoom Alliantie | Variabel, achteraf op basis van maandverbruik + een maand voorschot |
| Budget Energie | Vast voorschot op basis van jaarverbruik |
| Coolblue Energie | Variabel, achteraf op basis van maandverbruik |
| EasyEnergy | Variabel, achteraf op basis van maandverbruik |
| Eneco | Vast voorschot op basis van jaarverbruik |
| EnergieVanOns | Vast voorschot op basis van jaarverbruik |
| EnergyZero | Vast voorschot op basis van jaarverbruik |
| Frank Energie | Variabel, achteraf op basis van maandverbruik + tot twee maanden voorschot |
| GroenestroomLokaal | Vast voorschot op basis van jaarverbruik |
| Hegg Energy | Vast voorschot op basis van jaarverbruik |
| Innova Energie | Variabel, achteraf op basis van maandverbruik |
| Liveenergy | Variabel, achteraf op basis van maandverbruik |
| Next Energy | Vast voorschot op basis van jaarverbruik |
| Pure Energie | Vast voorschot op basis van jaarverbruik |
| Tibber | Vast voorschot op basis van jaarverbruik |
| Vandebron | Variabel, achteraf op basis van maandverbruik + een maand voorschot |
| Vrijopnaam | Vast voorschot op basis van jaarverbruik |
| ZonderGas | Vast voorschot op basis van jaarverbruik |
| Zonneplan | Variabel, achteraf op basis van maandverbruik + twee maanden voorschot |
Alle leveranciers passen correcties toe op de eind- of jaarrekening als er fouten zijn voor de betreffende periode. Voor leveranciers die variabele maandbedragen hanteren, worden de vaste belastingen in delen verdeeld en bij de maandbedragen opgeteld (of afgetrokken voor de vermindering energiebelasting).
Wat zijn de verschillen tussen vast, variabel en dynamisch?
Dit zijn de verschillen tussen een vast contract, variabel contract en dynamisch energiecontract:
| Vast contract | Variabel contract | Dynamisch contract |
|---|---|---|
| Tarief staat 1 jaar of langer vast | Tarief staat 1 tot 6 maanden vast | Stroom en gas tegen uur- en dagprijzen |
| Vast termijnbedrag | Vast termijnbedrag | Vast of wisselend termijnbedrag |
| Geschikt voor analoge of slimme meter | Geschikt voor analoge of slimme meter | Slimme meter noodzakelijk |
Voor- en nadelen
Hieronder staan de voor- en nadelen van een dynamisch energiecontract.
| Voordelen | Nadelen |
|---|---|
| Direct profiteren van dalende energieprijzen | Geen zekerheid: Tarieven kunnen in korte tijd snel veranderen |
| Stroomprijs kan negatief zijn (je krijgt geld toe) | Slimme meter noodzakelijk |
| Verbruik afstemmen op gunstige uurprijs | Salderen en terugleveren is meestal minder gunstig |
| Flexibel en dagelijks opzegbaar | Vereist meer planning en controle |
| Geen boete bij opzeggen | Soms wisselende maandelijkse kosten (termijnbedrag) |
Hoe is de dynamische energieprijs opgebouwd?
De energierekening is bij een dynamisch energiecontract opgebouwd uit:
- Variabele kosten
- Belastingen
- Inkoopkosten
- Vaste kosten
Variabele kosten
Het dynamische tarief dat je betaalt aan de energieleverancier bestaat uit:
- De kale spotprijs voor stroom en gas
- De inkoopkosten van de leverancier
Op deze kosten is energiebelasting en btw (21 procent in 2024) van toepassing.
De spotprijs is de kale prijs waarvoor stroom en gas wordt ingekocht op de beurs voor stroom (EPEX) en gas (LEBA en EEX). Deze zijn openbaar en kun je zelf volgen voor stroom en gas.
Inkoopkosten
De inkoopkosten zijn de kosten die een dynamische energieleverancier moet maken voor:
- Onbalanskosten: verschil tussen ingekochte energie en daadwerkelijk gebruikte energie
- Landelijk transport: transport van gas naar de eindgebruiker
- Vergroening van stroom: bijvoorbeeld via Garanties van Oorsprong (GvO’s)
- CO2-compensatie: investeringen om de uitstoot van gas te compenseren
- Toegang tot energiemarkten: toegang tot de beurs waar elektriciteit en gas worden verhandeld
- Kapitaalkosten en andere risico’s: indekken tegen prijsschommelingen en financieren van activiteiten
De inkoopkosten variëren per bedrijf. Hieronder meer info.
Vaste kosten
Verder rekent het dynamische energiebedrijf vaste kosten:
- Vaste leveringskosten (vastrecht)
- Een heffingskorting (vermindering energiebelasting)
- Netbeheerkosten
Het vastrecht kun je zien als abonnementskosten. Dit betreft een vaste vergoeding die de dynamische energieleverancier rekent voor haar dienstverlening. Deze ligt rond de 5 tot 9 euro per maand per aansluiting.
Overzicht dynamische energieaanbieders en kosten
Hieronder staat een overzicht van alle dynamische energieleveranciers en hun kosten.
Onderstaande tabel is standaard gesorteerd op energiebedrijf (alfabetisch). Klik op een andere titel om de sortering aan te passen (bijvoorbeeld op vaste kosten).
| Energiebedrijf ▾ | Vaste kosten per maand* | Inkoopkosten per kWh | Inkoopkosten per m3 |
|---|---|---|---|
| All-in-power | € 7,26 | € 0,0303 | € 0,1077 |
| ANWB Energie | € 7,01 | € 0,0484 | € 0,0591 |
| Atoom Alliantie | € 6,05 | € 0,0212 | € 0,0726 |
| Budget Energie | € 5,99 | € 0,0210 | € 0,0750 |
| Coolblue Energie | € 5,00 | € 0,0200 | n.v.t. |
| EasyEnergy | € 5,00 | € 0,0309 | € 0,1270 |
| Eneco | € 7,00 | € 0,0228 | € 0,0786 |
| EnergieVanOns | € 5,00 | € 0,0484 | € 0,0591 |
| EnergyZero | € 7,51 | € 0,0484 | € 0,0591 |
| Frank Energie | € 7,01 | € 0,0182 | € 0,0800 |
| GroenestroomLokaal | € 5,00 | € 0,0484 | € 0,0591 |
| Hegg Energy | € 7,50 | € 0,0484 | € 0,0591 |
| Innova Energie | € 7,97 | € 0,0139 | € 0,0670 |
| Liveenergy | € 6,05 | € 0,0242 | € 0,0968 |
| Next Energy | € 5,99 | € 0,0199 | € 0,0920 |
| Pure Energie | € 6,05 | € 0,0450 | € 0,0750 |
| Tibber | € 5,99 | € 0,0212 | € 0,0591 |
| Vandebron | € 6,25 | € 0,0219 | € 0,1067 |
| Vrijopnaam | € 6,50 | € 0,0200 | € 0,0799 |
| ZonderGas | € 6,49 | € 0,0484 | € 0,0591 |
| Zonneplan | € 6,25 | € 0,0200 | € 0,0800 |
*Let op: de vaste kosten gelden per component (dus stroom en gas apart), tenzij anders vermeld. Voorbeeld: bij Frank Energie betaal je voor stroom en gas dus (2 x € 7,01) 14,02 euro per maand aan vaste abonnementskosten.
Excel tool – uitrekenen kosten
Met deze excel-tool reken je voor jouw verbruik de vaste kosten en inkoopkosten uit per aanbieder.
Wat is het goedkoopste dynamisch energiecontract?
Per 1 februari 2024 zijn er meer dan 20 dynamische energie-aanbieders met een vergunning van de Autoriteit Consument & Markt voor het leveren van energie.
Maar welke aanbieder heeft nu het goedkoopste dynamische energiecontract?
Om op die vraag antwoord te geven, onderzocht ik de per aanbieder de volgende kosten:
- Vaste kosten (vastrecht)
- Inkoopkosten per kWh en m3
Hier ontstaan namelijk de prijsverschillen tussen aanbieders.
Top 3
Uit mijn analyse van de vaste kosten en inkoopkosten blijkt dat de onderstaande contracten bij een gemiddeld energieverbruik het goedkoopste zijn:
- Tibber (dynamische stroom en gas)
- Next Energy (alleen stroom)
- EnergieVanOns (alleen gas)
Benieuwd wat het beste dynamische energiecontract is voor jouw postcode en verbruik?
Dynamisch contract, zonnepanelen en salderen
Salderen gaat bij een dynamisch contract anders dan bij een variabel of vast contract.
Bij een dynamische energiecontract is de prijs voor elektriciteit namelijk ieder uur anders. Deze uurprijs vormt de basis voor de stroom die je afneemt van het elektriciteitsnet, maar ook voor de stroom die je teruglevert aan het net.
Kortom, je kunt de teruggeleverde elektriciteit dus niet 1 op 1 aftrekken van de geleverde elektriciteit, omdat er een prijsverschil zit tussen beide.
In plaats daarvan geldt het volgende:
- Er wordt eerst gesaldeerd, waarbij je alleen energiebelasting, btw en inkoopkosten betaalt over het positieve nettoverbruik.
- Voor alle afgenomen kilowattuur (kWh) stroom van het net betaal je de actuele marktprijs ten tijde van het energieverbruik.
- Voor alle teruggeleverde kWh’s elektriciteit aan het net, ontvang je een vergoeding. Deze is gebaseerd op de actuele tarieven (marktprijs) ten tijde van de teruglevering.
Voorbeeld
- Je panelen wekken op jaarbasis 5.500 kWh op
- Hiervan verbruik je 1.800 kWh direct
- Er wordt 3.700 kWh door jou geleverd aan het net (teruglevering)
- Er wordt 1.200 kWh aan je geleverd door je energieleverancier
Berekening van de kosten:
- Je betaalt geen energiebelasting (10,9 cent), btw en inkoopkosten, omdat het netto-stroomverbruik uit het elektriciteitsnet negatief is.
- Je betaalt voor de 1.200 kWh de gemiddelde beursprijs van de aan jou geleverde elektriciteit
- Je ontvangt voor de 3.700 kWh de gemiddelde beursprijs van de door jou geleverde elektriciteit
Meestal nadelig
In de warme zomermaanden is er doorgaans minder behoefte aan gas en kolen om energie op te wekken, waardoor de dynamische tarieven vaak dalen. Daarentegen, in de winter, wanneer zonnepanelen minder opwekken, en het energieverbruik van huishoudens piekt, stijgen de tarieven.
Als je dit vanuit een jaarperspectief bekijkt, wordt de prijzige stroom die voornamelijk in de ochtend en avond van oktober tot maart aan je wordt geleverd, gecompenseerd met de minder waardevolle stroom die je vooral overdag, tussen april en september, door je wordt geleverd.
In de praktijk blijkt dat de gemiddelde prijs van de elektriciteit die je levert meestal aanzienlijk lager is dan de prijs van de elektriciteit die je verbruikt. Bij het salderen ontstaat er daarom een prijsverschil in jouw nadeel tussen het gemiddelde dynamische energietarief van de afgenomen elektriciteit en de teruggeleverde elektriciteit.
Uitzonderingen
Is het hebben van zonnepanelen dan altijd nadelig met een dynamisch energiecontract?
Nee, er zijn een paar uitzonderingen:
- Als je zonnepanelen oostelijk en westelijk gericht zijn en dus vooral in de ochtend en avond de meeste stroom opwekken (wanneer de stroomprijs gemiddeld hoger ligt).
- Als je stroomverbruik overdag juist hoger ligt, bijvoorbeeld door je elektrische auto bewust overdag op te laden of dan de wasjes te draaien.
- Als je de opgewekte stroom overdag deels kunt opslaan met een thuisbatterij, je kunt er dan voor kiezen om terug te leveren tijdens de hogere uurprijzen.
Terugleververgoeding
Hoe zit het dan met de terugleververgoeding, kortom, wat krijg je voor het gedeelte aan elektriciteit dat je teruglevert aan het als overschot van je zonnepanelen?
In het geval van een dynamisch energiecontract is er geen vaste vergoeding voor terugleveren. Er wordt rekening gehouden met de uurspecifieke marktprijzen.
De terugleververgoeding in een bepaald uur is gelijk aan het elektriciteitstarief dat je op dat moment zou uitgeven voor je energieverbruik. Dit tarief is zonder energiebelasting, btw en inkoopkosten.
Slechtste en beste terugleververgoeding
Twee dynamische leveranciers zijn duidelijk ongustig voor huishoudens met zonnepanelen die stroom terugleveren.
- Bij Eneco ontvang je de marktprijs minus de inkoopkosten (circa 2,3 cent)
- Bij Frank Energie ontvang je de marktprijs minus de de inkoopkosten (circa 2,5 cent)
Tibber en Vandebron zijn weer wel interessanter, omdat je hier de kale marktprijs plus btw ontvangt als terugleververgoeding.
Voorbeeld teruglevering
Met een dynamisch contract ligt de elektriciteitsprijs gedurende de dag – wanneer zonnepanelen maximaal energie opwekken – lager dan in de vroege ochtend en avond, wanneer huishoudens doorgaans het meeste energie verbruiken.
Dat is goed te zien in onderstaand voorbeeld:
In dit voorbeeld is het gemiddelde teruglevertarief over de hele dag slechts 3 cent per kWh, aangezien de stroomprijs overdag rond het nulpunt schommelt, of zelfs even negatief kan zijn. Gedurende deze uren betaal je voor je teruggeleverde stroom.
Toch kan de uiteindelijke gemiddelde vergoeding per teruggeleverde kWh bij een dynamisch contract hoger zijn dan bij een vast of variabel contract. Dit hangt sterk af van de actuele stroomprijzen en de terugleververgoedingen die leveranciers hanteren in de vaste en variabele overeenkomsten.
Is een dynamisch contract verstandig?
Veel huishoudens stellen de vraag of een dynamisch energiecontract in hun situatie verstandig is.
Energie-expert Bart geeft antwoord:
Een dynamisch contract kan een verstandige keuze zijn als je flexibel bent in je energieverbruik en je verbruik slim afstemt met de dynamische energieprijzen. Ook moet je er tegen kunnen dat je energietarieven sterk kunnen schommelen, afhankelijk van markttrends.”
Bart Koenraadt (Energie-expert)
Feit is dat een nieuw dynamische energiecontract op papier altijd goedkoper is dan een nieuw vast of variabel contract. Het probleem is dat je totaal geen zekerheid hebt over je tarieven. Bij stijgende stroom- en gasprijzen op de handelsbeurzen stijgen de tarieven in je contract direct mee. Bij een vast contract gebeurt dit niet. Bij een variabel contract minder snel.
Ervaringen
Lijkt een dynamisch energiecontract jou wel wat en ben je benieuwd naar de ervaringen van huishoudens met dit type contract en specifieke dynamische energie-aanbieders?
Bekijk dan de energievergelijker, waar een overzicht staat van de tarieven, kosten en klantervaringen per dynamische leverancier.
Over de auteur
Koen Kuijper
Koen is al sinds 2014 werkzaam bij energievergelijk.nl, waar hij zijn expertise als energiedeskundige inzet. Dagelijks duikt hij in de complexe wereld van energieleveranciers, de details van energiecontracten en de fluctuaties in stroom- en gasprijzen.
Dankzij zijn uitgebreide kennis en rijke ervaring kan hij jou op maat adviseren, zodat je het energiecontract vindt dat perfect aansluit bij jouw unieke situatie.