Energie besparen

Thuisbatterij

In dit dossier kom je alles te weten over de thuisbatterij.

We leggen uit:

Hoe een thuisbatterij werkt
Wat de voor- en nadelen zijn
Of ze de investering waard zijn

Hierbij maken we gebruik van onze jarenlange kennis van de energiemarkt.

Na het lezen, ben je beter in staat een weloverwogen beslissing te nemen over het al dan niet aanschaffen van een thuisbatterij voor jouw woning.

Wat is een thuisbatterij?

Een thuisbatterij, ook wel thuisaccu genoemd, is een compact en krachtig energieopslagsysteem, vergelijkbaar met een grote oplaadbare accu.

De thuisbatterij kan overtollige zonne-energie die is opgewekt, opslaan en later afgeven voor stroom in huis, bijvoorbeeld wanneer er geen zonneschijn meer is. Dit betekent dat er minder stroom hoeft te worden afgenomen van het elektriciteitsnet.

Hoe werkt een thuisbatterij?

Een stappenplan:

Zonnepanelen wekken stroom op als de zon schijnt.
Een omvormer zorgt ervoor dat de opgewekte gelijkstroom wordt omgezet in bruikbare wisselstroom.
Eerst wordt de stroom gebruikt voor elektrische apparaten, verlichting of het opladen van een auto
De elektriciteit die overblijft, wordt gebruikt om de thuisbatterij op te laden.
De batterij geeft stroom af aan het huishouden wanneer de stroomvraag groter is dan het aanbod.
Als dat gewenst is, kan de thuisaccu eventueel nog stroom worden terug leveren aan het elektriciteitsnet, waarvoor de gebruiker een terugleververgoeding ontvangt.

Sommige thuisbatterijen werken op gelijkstroom. In dat geval kan de stroom van de zonnepanelen direct naar de thuisbatterij. Maar vaak is er een aparte omvormer nodig.

Wat levert een thuisbatterij op?

Gemiddeld verbruik je zelf ongeveer 30 procent van de zonnestroom die je zonnepanelen opwekken. 70 lever je terug aan het elektriciteitsnet. Deze stroom mag je salderen of je krijgt er een terugleververgoeding voor.

Met een thuisbatterij wordt de hoeveelheid zelf gebruikte zonnestroom ruwweg verdubbeld, stelt Milieucentraal.nl. Hierdoor hoef je dus nog maar 40 procent terug te leveren. 60 procent van zonne-energie kan dus direct worden gebruikt.

Voorbeeld 1

Je wekt jaarlijks 2.400 kWh aan elektriciteit op met zonnepanelen.

Energiebedrijf	Zelf gebruikte zonne-energie	Teruglevering elektriciteitsnet
Zonder thuisbatterij	720 kWh	1680 kWh
Met thuisbatterij	1.440 kWh	960 kWh

Voorbeeld 2

Je wekt jaarlijks 4.800 kWh aan elektriciteit op met zonnepanelen.

Energiebedrijf	Zelf gebruikte zonne-energie	Teruglevering elektriciteitsnet
Zonder thuisbatterij	1.440 kWh	3.360 kWh
Met thuisbatterij	2.880 kWh	1.920 kWh

Voor- en nadelen

De voordelen van een thuisbatterij:

Met een thuisbatterij ben je gedeeltelijk zelfvoorzienend op momenten dat de zon niet schijnt.
Je energierekening kan omlaag, omdat je een groter deel van je opgewekte zonne-energie zelf kunt gebruiken en niet (tegen een lagere prijs) hoeft te verkopen aan je energieleverancier
Als de zon volop schijnt wordt de piekbelasting op het elektriciteitsnet verminderd, omdat de stroom in de thuisbatterij wordt opgeslagen en niet hoeft te worden getransporteerd naar het net
Bij stroomuitval kom je niet direct zonder stroom te zitten, omdat de thuisaccu ingrijpt

En de nadelen:

Een thuisbatterij vergt een aanzienlijke investering: gemiddeld 800 tot 1.000 euro per kWh aan capaciteit
In de winter leveren je zonnepanelen te weinig op om de thuisbatterij op te laden.
Thuisbatterijen zijn groot en nemen behoorlijk wat ruimte (circa 0,1 m3 of 100 liter) in beslag
Thuisbatterijen zijn zwaar (circa 150 kg voor een model met 10 kWh aan opslagcapaciteit)
Je hebt een stevige muur nodig voor de bevestiging
Het produceren van de accu kost energie waarbij CO2 vrijkomt
De productie van de batterij vraagt om schaarse grondstoffen, zoals koper, nikkel, mangaan en kobalt

Wat kost een thuisbatterij?

Een batterij met een capaciteit van 10 kWh kost circa 8.000 tot 10.000 euro, inclusief installatie. Een thuisbatterij met 6kWh energie-opslag kost 5.000 tot 6.000 euro, inclusief installatie.

Je kunt een thuisbatterij onder meer kopen bij de volgende aanbieders:

IKEA
Accuselect.nl
Bewaardezon.nl
NextEnergy

Het kopen van een thuisbatterij is duur als je kijkt naar de capaciteit je ervoor terugkrijgt: circa 1.000 euro per kWh aan energie-opslag.

Subsidie

Er is in 2023 of 2024 geen subsidie voor de aanschaf van een thuisbatterij.

Is een thuisbatterij de investering waard?

Gezien de hoge kosten vragen veel huishoudens zich af of de thuisbatterij zijn investering waard is.

Het antwoord:

Op dit moment (18 oktober, 2023) is een thuisbatterij niet rendabel. De investering weegt niet op tegen de verwachte besparing. Dit kan in de toekomst snel veranderen, wanneer de batterijen goedkoper worden en salderen niet meer mogelijk is.
Koen Kuijper (energie-expert)

Salderen mag nog tot 2025

Stroom die je teruglevert aan het elektriciteitsnet mag je in 2023 en 2024 nog volledig aftrekken van je verbruik. Dit wordt salderen genoemd. Per 2025 wordt deze regeling echter afgebouwd. Het percentage dat je mag salderen neemt dan ieder jaar af.

Vanaf 2023 ontvang je alleen nog maar een terugleververgoeding van de energieleverancier.

Rekenvoorbeeld

Een kort voorbeeld laat goed zien waarom de thuisbatterij op dit moment geen goede investering is. In dit voorbeeld worden een aantal aannames gemaakt.

Aannames:

Een energieverbruik van 4.000 kWh per jaar.
Een opwek van 4.000 kWh via zonnepanelen.
De accu verdubbelt de hoeveelheid zelf gebruikte zonnestroom
Een vast energiecontract met een all-in elektriciteitsprijs van 30 eurocent per kWh.
Een terugleververgoeding van 8 eurocent

Verder gaan we ervan uit dat salderen niet meer mogelijk. We rekenen met een gemiddelde levensduur van 15 jaar en een investering van 7.000 euro, inclusief installatie.

Stroomkosten zonder thuisbatterij:

30 procent (1.200 kWh) van de opgewekte energie wordt 1 op 1 benut.
2.800 kWh moet worden afgerekend, dit kost 840 euro per jaar.
Voor de de kWh’s die wordt teruggeleverd aan het ontvangt de gebruiker een een terugleververgoeding van 8 eurocent. Dit komt neer op (2.800 x 0,08) 224 euro per jaar.
Totale variabele kosten voor stroom zonder thuisbatterij zijn (840 – 224) = 616 euro per jaar.

Stroomkosten met thuisbatterij:

60 procent (2.400 kWh) van de opgewekte energie wordt 1 op 1 benut.
1.600 kWh moet worden afgerekend, dit kost 480 euro per jaar.
Voor de 40 procent (1.600 kWh) teruggeleverde stroom ontvangt de gebruiker een een terugleververgoeding van 10 eurocent. Dit komt neer op 128 euro per jaar.
Totale variabele kosten voor stroom met een thuisbatterij zijn (400 – 128) 272 euro per jaar.

Met de thuisbatterij bespaar je jaarlijks 616 – 272 = 344 euro per jaar. Bij een investering van 7.000 euro ligt de terugverdientijd dan op 20,3 jaar, wat aanzienlijk langer is dan de levensduur van de accu. Pas als de totale investering minder dan 5.200 euro is, zou de accu zijn geld binnen de levensduur terugverdienen.

Let op dat de uiteindelijke terugverdientijd kan verschillen, afhankelijk van:

De investering per kWh opslag
Het totale stroomverbruik en de opwek met zonnepanelen
De verhouding tussen stroomverbruik- en opwek
Het type energiecontract
De elektriciteitsprijs (hoe hoger de elektriciteitsprijs, hoe interessanter de thuisaccu)
De terugleververgoeding (hoe lager terugleververgoeding, hoe interessanter een thuisaccu)

Conclusie

De thuisbatterij lijkt voor de meeste huishoudens voorlopig geen interessante investering. De terugverdientijd is op dit moment nog te lang. Zeker gezien salderen voorlopig nog mogelijk blijft.

Zodra de investeringskosten per opgeslagen kWh fors omlaag gaan de salderingsregeling wordt afgebouwd, kan de thuisbatterij financieel gezien wel interessant gaan worden.

Tegenwoordig kunnen ook steeds meer elektrische voertuigen fungeren als thuisbatterij. Dat scheelt in de aanschafkosten. Bovendien is de accucapaciteit van elektrische auto’s een stuk groter dan van de thuisaccu.

Andere maatregelen effectiever

Voorlopig hebben andere duurzaamheidsmaatregelen, zoals isolatie of een grondwater-warmtepomp een lagere milieubelasting en een betere terugverdientijd.

Bovendien zijn er andere slimme manieren om meer van je opgewekte zonnestroom direct te gebruiken en vraag en aanbod met elkaar af te stemmen.

Bijvoorbeeld:

Het gebruik van elektrische apparaten of het opladen van je elektrische auto als de zon schijnt
Het verwarmen van warm water met de opgewekte zonne-energie
Het minimaliseren van elektriciteitsverbruik als de zon niet schijnt

Waar ben je naar op zoek?