Nieuws

Zoveel Russisch gas stroomt er nog steeds naar de EU

Koen Kuijper

21 april 2023 4 reacties

Terwijl de oorlog in Oekraïne voortraast, blijft de Europese Unie nog altijd gas importeren uit Rusland. Hongarije en Slowakije zijn de belangrijkste afnemers. Kennelijk is Europa dus nog steeds voor een deel afhankelijk van Russisch aardgas.

Wat betekent het voor onze gasprijs als Rusland de gaskraan volledig dicht draait? Zijn de voorraden voldoende gevuld voor komende winter?

35 miljoen kuub per dag

De dagelijkse gasimport uit Rusland bedraagt zo’n 35 miljoen kubieke meter. Dat komt overeen met zo’n 8 procent van de oorspronkelijke export, meldt Martien Visser, Lector Energietransitie.

Zonder de aanvoer van dit Russische gas zou onze gasprijs hoger uitvallen.

Om te illustreren over hoeveel gas dit gaat: met 35 miljoen kuub kunnen alle ruim 17 miljoen Nederlanders meer dan 1 uur lang warm douchen.

In 2021 lag het gasverbruik van heel de EU op gemiddeld 1.129 miljoen kuub per dag. Het merendeel van onze import verliep destijds via de Nord Stream-gasleidingen.

Stromen via Oekraïne

Sinds september 2022 komt het Russische aardgas de EU niet meer binnen via Nord Stream, maar opmerkelijk genoeg via gasleidingen in Oekraïne. President Zelensky staat dus toe dat de Russen gas leveren aan Europa via Oekraïens grondgebied.

Op het onderstaande kaartje is goed te zien hoe de grote gasstromen in Europa momenteel lopen.

Vulseizoen begonnen

Ondertussen is het ‘vulseizoen’ voor de gasopslagen in gang gezet, zij het geleidelijk. Het lijkt erop dat Nederland en de rest van de EU nog gokken op lagere prijzen in de komende maanden, zodat er goedkoper kan worden aangevuld.

Normaal begint het vullen van de voorraden al per 1 april.

Dankzij de milde winter kan Europa zich veroorloven om minder snel in te kopen dan in voorgaande jaren. De opslagen zijn namelijk nog redelijk goed gevuld:

• NL-totaal: 60 procent vol
• EU-totaal: 57 procent vol

Normaal gesproken ligt de minimale gewenste voorraad per 1 mei op circa 45 procent. Op 1 mei 2022 lag de voorraad op slechts 28 procent.

Blijft uitdaging

Hoewel de voorraden dus in orde lijken, blijft het volgens het ministerie van Economische Zaken en Klimaat een uitdaging om de gasopslaglocaties voor komende winter weer helemaal gevuld te krijgen. Reden: er stroomt geen Russisch gas meer naar ons toe en de LNG-aanvoer kan vanwege toenemende concurrentie lager uitvallen.

Het risico op gastekorten is nog niet geweken richting en tijdens de volgende winter.”

Rob Jetten – minister Klimaat en Energie

Het kabinet is van plan de voorraden voor minimaal 90 procent te vullen om voorbereid te zijn op een mogelijk koude winter. Hierbij zijn we grotendeels afhankelijk van LNG uit de VS, Qatar en Nigeria.

Risico’s hogere gasprijs

De gasprijs op de termijnmarkt komt voor eerste kwartaal van 2024 uit op een kleine 56 eurocent per kuub. Economen en strategen bij ING gaan uit van zo’n 59 cent per m3 in het laatste kwartaal van 2023, wat 47,5 procent hoger is dan de huidige prijs.

Er dus wel degelijk meerdere risico’s voor een nieuwe stijging van de energieprijzen:

• Onzekerheden bij de aanvoer van LNG, zoals technische storingen, weer en concurrentie
• Groeiende importvraag uit China door aantrekkende economie
• Volledige stopzetting van Russische gasleveranties

Kortom, de gasprijs staat dus nog steeds onder druk.

Huidige contractprijzen

Vandaag (21 april) ligt de kale gasprijs op zo’n 41 euro per Megawattuur, wat neerkomt op 40 eurocent per kubieke meter (m3).

Inclusief belastingen en inkoopkosten zou dit voor de consument uitkomen op circa 1,18 euro per m3 bij een dynamisch energiecontract.

• De variabele energieprijzen variëren tussen de 1,22 en 1,33 euro per m3
• In de goedkopere vaste jaarcontracten ligt de totale gasprijs tussen de 1,33 en 1,40 euro per m3.

Een overzicht van alle actuele gastarieven per leverancier is hier te vinden.