Waar ben je naar op zoek?

Duurzame energie

Windenergie

Windenergie is een duurzame energiebron die door kleine en grote ondernemers wordt gebruikt om windstroom op te wekken. Deze stroomopwekking is duurzaam, want er komen geen broeikasgassen vrij en wind raakt nooit op. De CO2-uitstoot is 50 keer lager dan die van grijze energiebronnen.

Windenergie is bij uitstek een geschikte energiebron in Nederland: het waait hier vaak en vrij hard. Daarnaast is ons land vlak en is er ook ruimte op zee.

Wat is windenergie?

Windenergie wordt opgewekt met behulp van windmolens.

  1. De vorm van de wieken zorgt ervoor dat de wind een ronddraaiende beweging tot stand brengt.
  2. De bladen en rotor zijn aangesloten op een as die die een kast met tandwielen aandrijft.
  3. De tandwielkast (of versnellingsbak) drijft een generator aan die de bewegingsenergie omzet in stroom.

Moderne windmolens zijn uitgerust met computers en regeltechnologie waardoor de rotor altijd optimaal in de wind staat.

Winturbine werking
(bron: rvo.nl)

Cijfers

Een moderne windturbine levert genoeg energie om ongeveer 2.000 huishoudens van elektriciteit te voorzien.

In 2023 telde Nederland ongeveer 3.000 windturbines, gezamenlijk goed voor 6.200 Megawatt (MW) aan vermogen. Dat zeggen cijfers van de Nederlandse Vereniging Duurzame Energie (NVDE).

Milieuwinst

De milieuwinst van een windturbine wordt pas behaald als de windturbine meer CO2-uitstoot heeft vermeden dan dat er is uitgestoten bij het bouwen en afbreken van de molen. Volgens Milieucentraal.nl zijn hier ongeveer drie tot zes maanden voor nodig.

Toekomst

Windmolens maken nog steeds een ontwikkeling door en zullen daarom steeds meer kostenefficiënt en rendabeler worden.

De rotorbladen worden steeds groter en de aerodynamische eigenschappen steeds beter waardoor windmolens meer stroom kunnen opwekken. Het CPB verwacht dat windenergie een belangrijke rol gaat spelen in de Europese energievoorziening.

Voor- en nadelen windenergie

In Nederland is er al vele jaren een fel debat over de voor- en nadelen van windmolens. Daarbij gaat het vooral over de vraag of windenergie ons daadwerkelijk gaat helpen om CO2-uitstoot te verminderen en het gebruik van fossiele brandstoffen terug gaat brengen. Er zijn voor- en tegenstanders van windenergie.

Voordelen

  1. Bij de opwekking van windenergie is de uitstoot van CO2 ongeveer 50 keer lager dan bij energieopwekking van fossiele brandstoffen. Alleen bij de bouw (transport en verrijking van grondstoffen) en afbreuk van een windmolen komt broeikasgas vrij.
  2. Tijdens de levensduur van een windmolen wordt er 80 maal zoveel energie geproduceerd als er nodig is om er één te bouwen.
  3. Wind is een oneindige energiebron.

Naast de voordelen van windmolens, zijn er verschillende critici die de nadelen van windmolens onderstrepen. Het zou een achterhaalde en te dure methode zijn van elektriciteitsopwekking.

Nadelen

  1. Windenergie is nog altijd duurder dan energie opgewekt door fossiele brandstoffen. Er zijn veel subsidies nodig om windenergie interessant te maken voor bedrijven.
  2. Windmolens wekken relatief weinig stroom op. Dat betekent dat er een zeer groot aantal windmolens nodig zijn om een noemenswaardige duurzame verandering tot stand te brengen.
  3. Windmolens bederven het landschap en zorgen voor geluidsoverlast.

Standpunt & beleid Rijksoverheid

De Rijksoverheid wil het aandeel duurzame energie in Nederland verhogen naar een percentage van 27 procent in 2030. In 2050 moet onze energievoorziening vrijwel voordelig duurzaam zijn.

Zelf windenergie opwekken

In de praktijk blijkt dat de aanschafkosten van een kleine windmolen meestal te hoog zijn om de investering binnen de technische levensduur van de molen terug te verdienen. Bij grotere windmolens ligt de terugverdientijd meestal wel binnen de technische levensduur. Deze molens zijn echter een stuk groter, duurder en daarmee alleen interessant voor bedrijven met voldoende ruimte en financiële middelen.

Qua financieel rendement is het voor particulieren doorgaans interessanter om zonnepanelen op het dak te installeren.

Uit milieuoogpunt kan het natuurlijk nog steeds interessant zijn om een kleine windmolen te laten bouwen/installeren. Volgens energiebedrijven kunnen deze windmolens namelijk een belangrijke rol spelen in duurzame energieopwekking in de stedelijke omgeving.

Als je overweegt om zelf energie op te wekken door middel van een grote of kleine windmolen, is het verstandig om je eerst in een aantal zaken te verdiepen. Wat kost een windmolen bijvoorbeeld, wat is de terugverdientijd, welke turbine moet ik kiezen en is er voldoende wind op de geplande bouwlocatie?

Praktisch

Het aanschaffen en bouwen/installeren van een kleine windmolen of windturbine is niet gemakkelijk. Er komen gemiddeld hoge kosten bij kijken en veel voorbereiding, zoals een bouwtechnisch onderzoek en een analyse van de windkracht op de geplande bouwlocatie. Ook moeten vergunningen worden aangevraagd.

Kosten & opbrengst

De kosten die komen kijken bij de bouw van een kleine windmolen verschillen enorm, afhankelijk van het vermogen van de windmolen. Feit blijft dat kleine windmolens niet kostenefficiënt zijn, zelfs bij optimale elektriciteitsopbrengst.

Grote windmolens daarentegen wekken veel meer elektriciteit op, omdat de opbrengst (in kWh) toeneemt per diameter van de rotor. Stroom opgewekt door een grote windmolen kost tussen de 8 en 9 eurocent per kWh. Bij een kleine windturbine liggen de kosten op 25 a 35 eurocent per kWh.

Het aanschaffen van een kleinere windmolen wordt doorgaans niet gedaan vanuit een economisch motief, maar uit milieuoverwegingen.

Plaatsing

Zeer belangrijk bij een optimale elektriciteitsopbrengst is de locatie van de windmolen. Niet overal in Nederland waait het even hard. Goede locaties voor windmolens zijn doorgaans:

  • Dicht bij de kust
  • Weinig objecten in de omgeving (open veld)
  • Zo hoog mogelijk

Met behulp van lokale windmetingen krijg je een goede indruk van de windkracht op de door jouw gekozen locatie. Op de onderstaande windkaart zie je hoe hard het in Nederland gemiddeld waait.

Windkaart Nederland

Voor kleinere windmolens wordt een gemiddelde windsterkte van ten minste 5,5 m/s aangeraden voor een optimale opbrengst.

Vergunning aanvragen

Voor het bouwen van een windmolen zijn vaak meerdere vergunningen nodig, zoals een bouwvergunning, een milieuvergunning en een vergunning van de gemeente voor aansluiting op het elektriciteitsnetwerk. Op de website van de Rijksdienst Voor Ondernemend Nederland (RVO) staat beschreven hoe je de vergunningen kunt aanvragen.

Voor particulieren zijn er nauwelijks subsidies voor kleine windmolens. Toch kan het nuttig zijn als je hier naar informeert bij jouw provincie en gemeente. Ondernemers kunnen zich echter wel beroepen op verschillende regelingen en subsidies, zoals de Stimulering Duurzame Energieproductie (SDE+). Deze geldt zowel voor kleinere als grote windmolens.

Zelf opwekken wel of niet rendabel?

Is het investeren in een (kleine) windmolen voor jou te duur of is je locatie niet geschikt, maar wil je toch windenergie stimuleren? Dan is er goed nieuws, want er zijn voldoende mogelijkheden voor consumenten en ondernemers:

  1. Aansluiten bij een (wind)energie coöperatie
  2. Deelnemen (investeren) in een groot windmolenpark of andere windenergieprojecten
  3. Kiezen voor een energieleverancier die windstroom levert

Aansluiten bij een (wind)energie coöperatie

Als consument of ondernemer kun je investeren in een windmolenpark. Zo heeft De Windcentrale windmolencoöperaties opgezet waarvan de productie kan worden verkocht als ‘winddelen’. Het komt er op neer dat je een ‘stuk’ van de windturbine koopt die jaarlijks een x-aantal kWh levert.

De stroom die je investering opbrengt wordt in mindering gebracht op de jaarrekening. Let er op dat je wel energiebelasting betaalt over de windstroom die wordt opgewekt. Via winddelen kun je maximaal 85 procent van je jaarlijkse netto stroomverbruik kopen. De Windcentrale beheert de windmolen gedurende de levensduur, maar is zelf geen mede-eigenaar.

Er zijn overigens meer dan 100 andere energiecoöperaties in Nederland. Als je je aansluit bij een dergelijke coöperatie hebt je, afhankelijk van jouw inleg, zelfs medezeggenschap over de projectontwikkeling en rendementen. De betrokkenheid bij een energiecoöperatie begint doorgaans al in een eerder stadium en is ook breder dan bij De Windcentrale.

Investeren in windmolenpark

Een andere mogelijkheid is Meewind, een beleggingsfonds voor consumenten, bedrijven en kleine overheden. Via dit initiatief krijg je de mogelijkheid om te beleggen in duurzame energieopwekking en kun je mede-eigenaar worden van een windturbinepark op zee. Minimale inleg is 1.000 euro met een minimaal rendement van 7 tot 10 procent.

Ook via Windvogel kun je geld uitlenen voor het financieren van wind- en zonne-energieprojecten in Nederland. Over deze lening wordt ieder jaar rente uitgekeerd.


Geen antwoord op je vraag gevonden?

Contactformulier

Stel je vraag eenvoudig via ons contactformulier. Wij nemen binnen 2 werkdagen contact met je op.

Stuur ons een bericht

Check onze kennisbank

Antwoorden op veel vragen over energie, het klimaat en meer vind je binnen onze kennisbank.

Naar de kennisbank