Nieuws

Nederlandse gasprijs een van de hoogste in Europa: belastingen drijven kosten op

Bart Koenraadt

09 januari 2025 8 reacties

Nederlandse huishoudens betalen aanzienlijk meer voor gas dan huishoudens in andere Europese landen. In de maand december van 2024 had Nederland het op twee na hoogste gastarief in heel Europa. Dat blijkt uit onderzoek van deze site aan de hand van de meest recente cijfers in de Household Energy Price Index (HEPI).

De hoge gasprijs in Nederland is voornamelijk het gevolg van de hoge energiebelasting en btw, die ruim 60 procent van het totale tarief uitmaken.

Alleen Zweden en Zwitserland duurder

Uit de Europese prijsindex blijkt dat we In Nederland gemiddeld 17,8 cent per kWh gas betalen. Hierin zijn alle kosten die bij het gas horen inbegrepen, waaronder de kale gasprijs, vaste kosten, energiebelasting, btw en netbeheerkosten.

Prijzen in kWh
Om een goede vergelijking van de gasprijzen tussen landen te maken, wordt er gerekend met een prijs per kilowattuur (kWh) als gestandaardiseerde maatstaf. Dit is noodzakelijk, omdat de verbrandingswaarde van gas per land kan verschillen.

Alleen in Zweden (32,7 cent per kWh) en Zwitserland (18,0 cent per kWh) is de gasprijs nog hoger dan bij ons. Echter, omdat men in deze landen minder gas verbruikt en meer te besteden heeft, valt de gasrekening daar naar verhouding lager uit. Een gemiddeld huishouden in Nederland verbruikt ruim 11.000 kWh gas per jaar.

Goedkoper bij de buren

In vrijwel alle andere Europese landen ligt de gasprijs lager dan in Nederland. Zo betalen consumenten bij onze buren beduidend minder: in België gemiddeld 9,3 cent per kilowattuur en in Duitsland 11,9 cent per kilowattuur. Wel ligt de stroomprijs in deze landen hoger dan bij ons.

In een aantal Europese landen, vooral op de Balkan, zoals Hongarije, Servië en Kroatië, is gas extreem goedkoop. De lagere gasprijzen hier zijn vaak het resultaat van overheidsingrijpen, zoals prijsplafonds en subsidies om de energiekosten voor huishoudens te verlagen. In sommige landen wordt (bijna) geen belasting op gas geheven, wat de prijs dempt.

Overzicht gasprijzen Europa

Hieronder staat een volledig overzicht van de gemiddelde gasprijzen in 29 Europese landen opgesteld door Energievergelijk.nl.

Benieuwd of jouw energieleverancier de hoogste gasprijs heeft (of juist de laagste)? Bekijk dan dit overzicht.

Kilowattuurprijs

De gasprijzen in de diagram worden getoond in euro’s per kilowattuur in plaats van euro per kuub. De reden hiervoor is dat de verbrandingswarmte van gas kan verschillen per land, wat betekent dat je met één kuub aardgas soms meer of minder warmte kunt opwekken.

Hoge belastingen

We danken de hoge gasprijs in Nederland vooral aan de hoge belastingen. Uit een berekening van Energievergelijk.nl blijkt dat 62 procent van het tarief dat huishoudens betalen naar de schatkist gaat.

Opbouw van de stroom- en gasprijs bij een tarief van € 0,275 per kWh en € 1,300 per m3.

Hoogste belastingdruk in Europa

Ook de onderzoekers van HEPI berekenden hoe hoog de belastingdruk op gas in Nederland is in vergelijking met andere landen. Zij concluderen dat Nederland verreweg de hoogste belastingdruk op gas heeft van Europa.

Volgens HEPI bestaat 51 procent van de gaskosten uit belastingen. Dit percentage is lager dan de berekening van deze site, omdat HEPI ook de vaste kosten en netbeheerkosten meeneemt, terwijl wij alleen uitgaan van de variabele leveringskosten.

De gasbelasting in Nederland in vergelijking met andere Europese landen, volgens HEPI:

• Nederland: 51,0%
• Zweden: 31,0%
• Duitsland: 29,9%
• Italië: 29,9%
• Frankrijk: 29,8%
• Spanje: 19,6%
• België: 19,5%
• Verenigd Koninkrijk: 10,1%

Gebruik gas ontmoedigen

Koen Kuijper, energie-expert, ziet dat de energiebelasting een belangrijke rol speelt in de energietransitie, maar wijst erop dat niet iedereen zomaar van het gas af kan.

“De energiebelasting is in feite een soort accijns om het gebruik van gas te ontmoedigen en de overgang naar elektriciteit te stimuleren. Huishoudens die volledig van het gas af zijn en hun woning goed hebben geïsoleerd, betalen daardoor veel minder belasting op hun energierekening. Het probleem is dat de overstap naar een aardgasvrije woning voor veel huishoudens niet is weggelegd.”

Volgens Kuijper kunnen er verschillende obstakels zijn:

“De hoge aanschafkosten van een warmtepomp, onvoldoende isolatie in de woning of het feit dat het om een huurwoning gaat, waarbij de verhuurder de beslissingen neemt, maakt het verduurzamen voor veel mensen een lastige opgave. Daardoor voelt de hoge belasting op gas toch wat scheef. Het blijft dan ook grotendeels een politieke keuze om zoveel belasting te heffen”, aldus Kuijper.

2025

In 2025 zijn de energiebelastingen op stroom en gas overigens wel licht gedaald, maar dit scheelt slechts 0,58 cent per kuub gas en 0,88 cent per kilowattuur stroom.

Daarentegen stegen de netbeheerkosten wel fors, waardoor huishoudens uiteindelijk meer kwijt zijn aan hun energierekening dan in 2024.

Belasting op energierekening

Hoe zit het met de belastingdruk op de volledige energierekening? Dus inclusief stroom, gas en alle bijkomende heffingen en kosten.

Ook dit zochten wij uit.

35 procent

Bij een gemiddeld verbruik bestaat 35,3 procent van de energierekening uit belastingen, zoals energiebelasting en btw, blijkt uit een berekening van deze site. Hierbij is de vermindering van de energiebelasting (ruim 630 euro korting per jaar) ook meegenomen.

Energie (stroom en gas) wordt in Nederland dus relatief zwaar belast. Het belastingaandeel daalt echter snel bij een lager stroom- en vooral gasverbruik, zeker in goed geïsoleerde woningen. Zo betaalt iemand met een hybride warmtepomp, die 3.500 kWh stroom en 400 kubieke meter gas verbruikt, slechts 23 procent belasting op zijn/haar energierekening.

Belastingkorting

Huishoudens die alleen stroom verbruiken, bijvoorbeeld 4.000 kilowattuur per jaar, betalen slechts 7 procent belasting. Consumenten die nog minder stroom gebruiken, krijgen zelfs een belastingkorting dankzij de hoge vermindering van de energiebelasting, die ongeacht de hoogte van het verbruik wordt toegekend.

Stroom relatief goedkoop

Duidelijk is dus dat stroom veel minder zwaar wordt belast dan gas. Dat is goed te zien in de gemiddelde stroomprijzen binnen Europa. Nederland scoort hier met een kilowattuurprijs van 25,2 cent net boven het gemiddelde in Europa (23,5 cent).

Hier is juist te zien dat onze buurlanden een stuk duurder zijn. In Duitsland ligt het tarief bijvoorbeeld op ruim 40 cent per kWh en in België op afgerond 37 cent per kWh.

Overzicht stroomprijzen Europa

Een volledig overzicht van alle elektriciteitsprijzen binnen Europa opgesteld door Energievergelijk.nl.

Verschillen

In Europa variëren de stroomprijzen sterk door verschillen in de energiemix en overheidsbeleid. Zo profiteren Noorwegen en Zweden van overvloedige en goedkope waterkracht, terwijl veel Oost-Europese landen de consumentenprijs via prijsplafonds of subsidies kunstmatig laag houden. 

Overzicht van alle factoren die een rol kunnen spelen bij de stroomprijs in een land:

1. Regulering en overheidsingrijpen
2. De nationale energieproductiemix
3. De geopolitieke situatie
4. Marktspeculatie
5. Milieukosten en belastingdruk
6. Valuta
7. Storingen
8. Weersomstandigheden

Via Epexspot.com is het mogelijk om de actuele stroomprijs in Europa te volgen.

Over het onderzoek

• De analyse van Energievergelijk.nl is gedaan op basis van cijfers uit de Household Energy Price Index van december 2024.
• De prijzen zijn vastgesteld door onderzoekers van e-Control, MEKH en VaasaETT voor 33 Europese hoofdsteden en zijn representatief voor de rest van het land.
• De cijfers van HEPI zijn gebaseerd op de gemiddelde prijs van een nieuw afgesloten
  energiecontract.
• Voor de gasprijs zijn er geen waarden bekend voor Cyprus, Denemarken, Finland, Malta,
  Montenegro en Noorwegen.

Bronnen

• Cijfers Europese energieprijzen consumenten:  Household Energy Price Index (HEPI) 
• Cijfers gemiddelde energieprijzen Nederland: Energievergelijk.nl/energieprijzen
• Cijfers energietarieven contract: Energievergelijker

Voor persvragen, cijfers of quotes kan contact worden opgenomen met Koen Kuijper.