Nieuws

Huidig klimaatakkoord onvoldoende; kabinet reageert met CO2-belasting

Koen Kuijper

13 maart 2019 0 reacties

De maatregelen in het huidige ontwerp klimaatakkoord zijn waarschijnlijk onvoldoende om de doelstelling van 49 procent CO2-reductie per 2030 te halen. Dat blijkt uit een doorberekening van het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL). Het CPB deed bovendien een analyse van de kosten die de maatregelen met zich mee brengen.

Volgens de berekeningen van het PBL wordt de uitstoot per 2030 met 31 tot 52 megaton CO2 gereduceerd ten opzichte van 1990, terwijl 48,7 megaton nodig is om de 49 procent te behalen. “Die opgave valt weliswaar net binnen de bandbreedte, maar wordt waarschijnlijk niet gehaald.”

“Als je zes keer met een dobbelsteen gooit, kan je zes keer zes gooien, maar die kans is niet zo groot’’, aldus Pieter Boot, Sectorhoofd Klimaat, Lucht en Energie van het PBL. In het slechtste scenario wordt dus slechts een reductie van 43 procent gerealiseerd.

Lees ook: alles over CO2-uitstoot

Vijf tafels

Er zijn vijf klimaattafels die in verschillende mate bijdragen aan het totaal van de CO2-reducties:

1. Elektriciteitssector: 18,3 tot 21,0 megaton
2. Industrie: 6,0 tot 13,9 megaton
3. Mobiliteit: 4,2 tot 8,0 megaton
4. Landbouw: 1,8 tot 4,6 megaton
5. Gebouwde omgeving: 0,8 tot 3,7 megaton

Het is aan de politiek om bij te sturen. De maatregelen binnen de industriesector hebben de meeste speling. Dat komt omdat de effectiviteit van de voorgestelde bonus-malusregeling onzeker is. Die regeling houdt in dat bedrijven zelf met plannen moeten komen om CO2-uitstoot te verminderen. Doen zij dat niet? Dan volgt een boete. Maar nu blijkt dat die maatregel waarschijnlijk te weinig oplevert en daarom wordt herzien.

‘Kosten vallen mee’

Een andere belangrijke vraag is: wie gaat de rekening van al deze plannen gaat betalen?

De nationale kosten voor het behalen van de klimaatdoelen vallen mee, namelijk tussen de 1,6 en 1,9 miljard euro. Dat is ongeveer de helft dan eerder werd berekend voor het klimaatakkoord op hoofdlijnen van medio 2018.

Volgende week wordt bekend hoe de energierekening in 2020 uit komt te zien voor huishoudens. Het CPB geeft echter aan dat die berekeningen los staan van het klimaatvraagstuk.

Politiek aan zet

Volgens PBL en CPB is het nu aan de politiek om keuzes te maken. Dat betekent bijvoorbeeld dat maatregelen gaandeweg kunnen worden aangescherpt of dat er nieuwe maatregelen nodig zijn.

Het is ook nog onduidelijk hoe bedrijven gaan reageren zodra de maatregelen worden ingezet. Die kunnen het proces versnellen of vertragen.

CO2-heffing en minder lasten burgers

Kort na de persconferentie van PBL en CPB maakte premier Mark Rutte in een reactie op de doorrekeningen bekend dat de industrie meer moet gaan betalen voor de klimaatplannen.

Aan de andere kant wil de overheid de burger juist ontlasten. Om dat te bereiken wil het kabinet:

• De energiebelasting voor burgers per 2020 verlagen
• Een ‘verstandige’ CO2-heffing invoeren voor bedrijven
• Stoppen met oversubsidiëring van nieuwe elektrische auto’s
• Markt tweedehands elektrische auto’s ondersteunen
• Afzien van de verhoging vaste lasten voor automobilisten

Concreet wil het kabinet dat huishoudens een derde van de kosten voor de klimaatplannen op zich nemen (middels belastingen). Het overige deel (twee derde) komt dan voor rekening van bedrijven.