Waar ben je naar op zoek?

Nieuws

Hervorming energierekening: meer betalen bij hoog verbruik, besparen met zuinig gebruik

De manier waarop je nu netbeheerkosten betaalt via je energierekening kan in de toekomst flink veranderen. Momenteel betaalt iedereen een vergelijkbaar tarief voor dezelfde stroomaansluiting, ongeacht wanneer en hoeveel je stroom verbruikt. Netbeheerders pleiten voor een andere aanpak.

Onderzoeksbureau Berenschot deed afgelopen tijd onderzoek naar een nieuw tariefsysteem voor netbeheerkosten. Uit de gepubliceerde studie blijkt dat deze efficiënter en eerlijker is dan de huidige aanpak. Maar er zijn ook nadelen.

Stroomkosten afhankelijk van verbruik

In de toekomst zou het netbeheertarief kunnen wisselen op basis van het moment waarop je elektriciteit gebruikt en de hoeveelheid die je verbruikt. Dit betekent dat jouw energiekosten meer afgestemd worden op je daadwerkelijke gebruik.

Concrete wijzigingen

Wat zou er concreet gaan veranderen als het nieuwe systeem werkelijkheid wordt?

  • Allereerst betaal je een laag vast tarief aan je netbeheerder voor je aansluiting.
  • Daarbovenop betaal je een variabel tarief voor iedere kilowattuur (kWh) stroom die je gebruikt.
  • Hoe meer elektriciteit je verbruikt, hoe hoger je netbeheerkosten.

Het kilowattuurtarief wordt afhankelijk van twee factoren:

  1. Het seizoen waarin je de stroom gebruikt: winter, lente, zomer of herfst
  2. Het tijdstip waarop je de stroom gebruikt, bijvoorbeeld overdag of ‘s avonds

Het variabele tarief wordt in de ochtend en avond hoger dan overdag of ‘s nachts

Voorbeelden

  • Iemand die op een winteravond elektriciteit verbruikt zou maximaal 24 eurocent per kWh betalen, terwijl iemand op een wintermiddag maar 3 cent per kWh betaalt.
  • In de zomer betaal je tussen 09:00 en 17:00 helemaal geen netbeheerkosten, terwijl je ‘s avonds om 19:00 maar liefst 16 eurocent per kWh betaalt.

Hogere kosten voor minder zuinige woningen

Woon je in een een relatief grote of minder zuinige woning? Dan ga je onder het nieuwe tariefsysteem dus veel meer betalen dan nu het geval is. Je hebt vaak een hoger stroomverbruik waardoor je variabele netbeheerkosten toenemen.

Aan de andere kant zul je met een kleinere of energiezuinigere woning juist profiteren, omdat je aanzienlijk minder stroom verbruikt en daardoor lagere kosten hebt.

Kwetsbare huishoudens de dupe

Berenschot waarschuwt dat enkele tienduizenden kwetsbare huishoudens straks wel de dupe kunnen worden onder de nieuwe indeling van de netbeheerkosten. Dit gaat bijvoorbeeld om mensen met een kleine portemonnee die veel elektriciteit moeten gebruiken voor hun medische apparatuur.

De netbeheerders vinden dat hier dan specifiek overheidsbeleid voor nodig is om deze mensen hiervoor te compenseren.

Minder belasting stroomnet

Het nieuwe systeem moet er vooral voor zorgen dat de belasting op het stroomnet afneemt. Bezitters van een elektrische auto worden aangemoedigd om vooral te laden op gunstige momenten, bijvoorbeeld overdag. Hetzelfde geldt voor mensen met een warmtepomp, die dan vooral overdag het ‘werk’ moet doen om de woning warm te houden.

De komende jaren lopen de totale investeringen die nodig zijn om het energienet te versterken en uit te breiden verder op.

Op dit moment betalen de meeste Nederlanders 400 tot 430 euro aan netbeheerkosten op jaarbasis. Deze stijgen in 2025 met circa 60 euro, volgens een verwachting van de Autoriteit Consument & Markt.

Als we niets doen betalen we over 25 jaar jaarlijks 18 tot 25 miljard euro aan totale netbeheerkosten. Deze kosten worden door burgers en bedrijven, via de energierekening, opgebracht. Het nieuwe tariefsysteem zou kunnen bijdragen aan lagere kosten.

Energierekening wordt ingewikkelder

Toch is er nog een belangrijk struikelblok: een nieuw tariefsysteem kan de energierekening, die voor veel Nederlanders al lastig te begrijpen is, nog complexer maken. Met verschillende tarieven voor verschillende tijdstippen en verbruiksniveaus kan het overzicht snel verloren gaan.

Netbeheerders enthousiast

Netbeheerders zijn hoe dan ook zeer enthousiast en willen de nieuwe kostenstructuur graag invoeren. Zijn gaan daarom een voorstel indienen bij toezichthouder ACM. Ook zij zeggen het idee te steunen, maar willen wel kijken naar de uitvoerbaarheid en of het nieuwe systeem voor consumenten wel te begrijpen is.

Hoe dan ook zal het nog zeker vier tot zes jaar duren voordat het nieuwe stelsel werkelijkheid kan worden, verwacht Berenschot.

Over de auteur

Koen Kuijper, al jaren actief als energie-expert, volgt dagelijks de ontwikkelingen in de energiemarkt. Met advies op maat ondersteunt hij huishoudens en is hij het vertrouwde gezicht in de media.

Meer over Koen

7 reacties

  • AAlbert

    In België hebben ze het capaciteits tarief. Je betaalt, naast een vast laag tarief, op basis van je maximale verbruik over een periode van 15 minuten. Klinkt mij ook, naast belasten per periode, als een mogelijkheid om mensen het stroomverbruik te laten spreiden.

    Reageren
  • GGoel

    Waar het op neerkomt is dat de belasting van het energienetwerk wordt gekoppeld aan het energieverbruik op dat moment. Dit lijkt een beetje op een dynamisch energiecontract (voor stroom en gas) maar dan voor netwerkgebruik.

    Een goed begin zou zijn om eerst eens de vaste en variabele energiecontracten te doen verdwijnen zodat energieverbruik beter aansluit op vraag en aanbod.

    Maar het zou kunnen werken want dit moedigt ook de thuisbatterij aan (zelfverbruik) zodat het energienetwerk zo weinig mogelijk wordt belast.

    Reageren
    • BBas

      @Goel
      Dit gaat denk ik voor heel veel mensen onbegrijpelijk worden. Beter is het in stappen te doen. Volgens mij alle contractvormen stoppen, zelfs verbieden en iedereen verplicht overstappen naar dynamische contracten. Daarna pas dynamische prijzen invoeren voor netbeheer.

      Reageren
      • GGoel

        @Bas

        Dat gaat natuurlijk via een App geregeld worden, zodat je netjes van tevoren de (cumulatieve) tarieven in kan zien.

        Wat ik mis is de analyse dat dit het gedrag van consumenten in toenemende mate zal beïnvloeden, zodat al deze dynamische tarieven eigenlijk niet meer correct zijn met het dan feitelijke gebruik.

        Op termijn zal alles wel (near) real-time worden berekend en zal gebruik door automatisch door apparaten zelf via een algoritme worden bepaald. Denk aan iets als de vaat/was-machine vullen en het apparaat niet aanzetten maar kenbaar maken wanneer het uiterlijk klaar moet zijn. Een algoritme bepaald dan het meest gunstige moment, gegeven continu wisselende tarieven en verwachtingen. Deze verwachtingen zullen dan weer via het internet uit beschikbare (geaggregeerde) data worden bepaald.

        Reageren
  • GGoel

    Voor de lezer: “Het variabele tarief wordt in de ochtend en avond hoger dan overdag of ’s nachts.”

    Dit niet verwarren met een variabel energiecontract; dat is het niet.

    Reageren
    • BBas

      @Goel

      Niet iedereen zo slim om dat te begrijpen.

      Reageren
      • GGoel

        @Bas

        Daarom zeg ik het ook eventjes 😉

        Reageren

Schrijf een reactie

Het e-mailadres blijft prive.