Nieuws

EU wil 140 miljard gebruiken om energieprijzen te dempen

Koen Kuijper

15 september 2022 0 reacties

De Europese Unie wil 140 miljard euro vrijspelen om de extreem hoge energieprijzen voor huishoudens en bedrijven omlaag te brengen. Dat maakte commissievoorzitter Ursala von der Leyen bekend in haar State of the Union. Een evenement dat vergelijkbaar is met de troonrede in Nederland.

Het plan omvat onder meer het afromen van de enorme winsten die sommige energiebedrijven maken. Op 30 september worden de plannen besproken in een nieuw spoedberaad, waarin 27 EU-lidstaten hun akkoord kunnen geven.

Uitzonderlijke winsten belasten

Het geld komt voor een groot deel vrij door heffingen op de uitzonderlijke winsten van olie- en gasbedrijven en stroomproducenten.

Bedrijven die stroom verkopen, verdienen momenteel extreem veel geld, omdat de kWh-prijs van hun verkochte stroom ver onder de kostprijs ligt. De stroomprijs wordt namelijk bepaald door het laatste stukje van de totale stroomvoorziening, en die wordt met peperduur gas opgewekt.

Eigenaren van windmolenparken, zonneweides, kerncentrales en waterkrachtcentrales kunnen hun stroom verkopen voor een prijs die 3 tot 5 keer zo hoog ligt als een jaar geleden.

Windfall belasting

Deze exorbitante winsten wil de EU gaan belasten door middel van een zogenaamde windfall tax. Dit moet zo’n 117 miljard euro opleveren. Alle winst die wordt gemaakt boven een prijs van 180 euro per Megawattuur gaat in een speciale kas en wordt verdeeld over de lidstaten.

Ook de olie- en gasconcerns moeten eraan geloven, want ook hun woekerwinsten wil de EU gaan belasten. De winst die uitkomt boven 20 procent van het gemiddelde van de afgelopen 3 jaar wordt dan belast.

De EU spreekt van een ‘solidariteitsbijdrage’ die naar verluid zo’n 25 miljard euro moet gaan opleveren.

Stroomverbruik terugdringen

De EU heeft nog een maatregel aangekondigd om de energieprijzen aan te pakken. Von der Leyen wil dat Europa het stroomverbruik komende winter met 10 procent gaat terugdringen in de daluren en met 5 procent in de piekuren. Hierbij is de 10 procent een doel, en de 5 procent een verplichting. Landen bepalen zelf hoe ze deze bespaardoelen gaan behalen.

Het besparen van stroom verlaagt niet alleen de energierekening op de korte termijn door het lagere verbruik. Het moet ook de vraag naar gas doen afnemen en daardoor de prijs verder omlaag duwen.

Wat gaan huishoudens ervan merken?

Het idee is dat de 140 miljard die vrijkomt naar rato wordt verdeeld onder de regeringen van de verschillende lidstaten. Ieder land kan voor zichzelf bepalen hoe het de tegoeden wil inzetten, bijvoorbeeld voor het verlagen van energierekeningen, energiebesparing of te investeren in meer schone energie.

Het lijkt erop dat Nederland vooral wil inzetten op het besparen van gas en elektriciteit. “Zo wordt het probleem bij de bron aangepakt”, stelt Rob Jetten, minister van Klimaat en Energie.

In veel andere landen wordt het geld gebruikt om prijsplafonds in stand te houden. Het is mede daarom dat de gasprijs bij ons zoveel hoger ligt dan in andere Europese landen.

Energierekening overnemen

Op 16 september komt Nederland ook met zijn eigen plan om huishoudens die het niet meer redden te ondersteunen. Zo wil het door middel van een speciaal fonds tijdelijk de energierekening overnemen van noodlijdende gezinnen.

Verder gaat de korting op de energiebelasting in 2023 omhoog en kunnen de minima gebruik blijven maken van de energietoeslag a 1.300 euro.

Gasprijs Nederland wederom hoogste Europa

Ondertussen blijft de gasprijs voor huishoudens op een uitzonderlijk niveau.

Volgens de meest recente prijspeiling in de Household Energy Price Index en een rondgang van Energievergelijk.nl komt onze gasprijs uit op 3,33 euro per m3, inclusief heffingen en netwerkkosten. Ter vergelijking: het gemiddelde in Europa is slechts 1,52 euro per m3.

3,76 euro per m3

In september ligt de gemiddelde gasprijs zelfs nog hoger. Volgens de laatste meting van 14 september uit op een gemiddelde kuubprijs van 3,76 euro per m3. Dat stelt Energievergelijk.nl, die de tarieven onderzocht bij de Nederlandse energieleveranciers.