Energiebelasting pakt nadelig uit voor huishoudens met slechte isolatie

Bart Koenraadt

08 mei 2025 0 reacties

De energiebelasting in Nederland pakt erg nadelig uit voor huishoudens met slechte en matig geïsoleerde woningen. Dat concluderen experts, mede op basis van berekeningen van deze site.

Wie in een goed geïsoleerd huis woont en van het gas af is, krijgt soms geld terug, terwijl bewoners van slecht geïsoleerde woningen fors moeten betalen. In 2026 lopen de verschillen tussen deze groepen nog verder op, omdat de overheid de energiebelasting op gas verhoogt en op stroom juist verlaagt.

Tot 3.500 euro verschil

Het verschil in jaarlijkse energiebelasting tussen een nieuwe, uitstekend geïsoleerde nul-op-de-meterwoning en een oudere, slecht geïsoleerde woning kan dit jaar oplopen tot bijna 3.500 euro, zo blijkt uit berekeningen van deze site.

Hieronder staat een overzicht van de jaarlijkse energiebelasting bij een gemiddeld stroomverbruik (2.479 kWh) en een wisselend gasverbruik.

Een huishouden met een gemiddeld verbruik betaalt jaarlijks 693 euro aan energiebelasting. Huishoudens met een slechter energielabel, zoals F of G, en een gasverbruik tussen de 3.000 en 3.800 kuub betalen tussen de 2.134 en 2.774 euro per jaar.

Lage belasting voor huishoudens die van het gas af zijn

Huishoudens met nul-op-de-meter krijgen juist belastinggeld toe. Dat komt vanwege de vermindering energiebelasting, die alle huishoudens in Nederland krijgen. Zij vangen dit jaar circa 635 euro van de belastingdienst.

Maar ook huishoudens die bijvoorbeeld netto 5.000 kWh per jaar verbruiken betalen relatief weinig belasting: 107 euro per jaar. Dat is ruim 6 keer lager dan huishoudens met een gemiddeld stroom- en gasverbruik.

Hieronder staat een overzicht van de jaarlijkse energiebelasting voor huishoudens die van het gas af zijn, bij een wisselend stroomverbruik.

Het is duidelijk dat huishoudens die van het gas af zijn, over het algemeen aanzienlijk minder belasting betalen dan huishoudens die nog wel gas verbruiken.

“Oneerlijk”

Experts stellen dat het huidige systeem van energiebelasting in de praktijk oneerlijk is. Huishoudens in goed geïsoleerde woningen krijgen soms zelfs geld terug, terwijl mensen in slecht geïsoleerde woningen honderden tot duizenden euro’s moeten bijbetalen.

“Natuurlijk is het gerechtvaardigd dat huishoudens die meer energie verbruiken ook meer energiebelasting betalen. Maar in Nederland wordt gas wel erg zwaar belast ten opzichte van elektriciteit. Voor veel mensen, bijvoorbeeld huurders, is verduurzamen, laat staan van het gas af gaan, simpelweg geen optie. Toch draaien juist zij op voor hoge lasten. Dat voelt wrang.”

Koen Kuijper (energie-expert)

Kuijper krijgt bijval van energiedeskundige Martien Visser, die eenzelfde soort conclusie trekt op X. Hij vraagt zich bovendien af waarom geen enkel ander land in de EU dit belastingsysteem toepast.

Uit eerdere berekeningen van deze site blijkt de energiebelasting in de rest van Europa aanzienlijk lager te liggen, met name voor gas. Op iedere kuub wordt zo’n 80 cent aan energiebelasting en btw geheven.

“De Nederlandse energiebelasting pakt heel unfair uit voor huishoudens die in een matige of slecht geïsoleerd (huur)huis moeten wonen. Het ene huishouden krijgt dit jaar ruim 600 euro cadeau, de ander moet meer dan 1.000 euro betalen. Waarom zou geen enkel ander EU-land het Nederlandse systeem hebben ingevoerd?”

Martien Visser (Emeritus-lector Energietransitie Hanzehogeschool)

Verschillen worden nog groter in 2026

Uit de berekeningen van Energievergelijk.nl blijkt dat het verschil in energiebelasting tussen de groepen die weinig of geen gas verbruiken en huishoudens met een hoog gasverbruik nog verder oploopt in 2026.

De overheid verhoogt dan namelijk opnieuw het belastingtarief op gas, terwijl het tarief voor elektriciteit wordt verlaagd. Dat blijkt uit cijfers in de Voorjaarsnota.

Gas duurder, stroom goedkoper

Iemand met een gemiddeld gasverbruik zal geen verschil merken in de jaarlijkse energiebelasting. Dat is heel anders voor huishoudens met een hoger gasverbruik, bijvoorbeeld 3.000 kuub per jaar. Voor hen loopt de belasting in 2026 op: zij betalen dan ruim 50 euro meer dan in 2025.

Huishoudens die van het gas af zijn, profiteren juist. Bij een stroomverbruik van 5.000 kWh halveert de energiebelasting ruim van 107 euro naar 43 euro. Bij een stroomverbruik van 4.500 kWh of minder krijgen huishoudens zelfs geld terug.

Op Energievergelijk.nl zijn de precieze gevolgen van de Voorjaarsnota voor de energierekening in 2026 in kaart gebracht.

“Zorgelijke ontwikkeling”

Uit diverse hoeken klinkt kritiek op de nieuwe belastingregels. Bij velen groeit de bezorgdheid.

“Dat de verschillen in energiebelasting in 2026 nóg groter worden, is een zorgelijke ontwikkeling. Huurders of mensen met een lager inkomen hebben geen geld of mogelijkheid om te verduurzamen of om van het gas af te gaan. Zij zijn het kind van de rekening. Het huidige stelsel beloont wie kan investeren, maar straft wie dat niet kan. Daarmee vergroot de overheid onbedoeld de energiearmoede.”

Koen Kuijper (energie-expert)

Gezien de hoge energiekosten voor veel huishoudens is het dan ook geen verrassing dat het budget voor het Noodfonds Energie al binnen één week op was. Meer dan 210.000 huishoudens deden een aanvraag.

---