Deze bedrijven profiteren van de hoge energieprijzen
Koen Kuijper 
De energieprijzen zijn op hun hoogste niveau ooit. Huishoudens die nu een nieuw energiecontract afsluiten, betalen zo’n 0,65 euro per kWh voor stroom en 3,00 euro per m3 voor gas. Ook de benzineprijs heeft dit jaar een recordniveau bereikt.
Een steeds grote groep mensen dreigt door de inflatie in de financiële problemen te komen, waarschuwt het Nibud. Maar sommige bedrijven beleven nu juist hun glorietijden en profiteren sterk van de hogere stroom- en gasprijzen.
Welke bedrijven zijn dit? En is er een extra belasting nodig voor hun uitzonderlijke winsten?
Olie- en gasbedrijven
De olie- en gassector profiteert maximaal van de huidige crisis. Dat komt mede omdat ze aan alle onderdelen binnen de keten geld verdienen. Denk aan het oppompen, verschepen, bewerken, verkopen en verhandelen van olie en gas. Bovendien hebben deze bedrijven de touwtjes in handen en kunnen ze besluiten om meer te produceren bij hoge prijzen en minder te produceren bij lagere prijzen.
Overzicht van de winsten bij vijf van de grootste energiebedrijven:
| Bedrijf | Winst Q2 2021 | Winst Q2 2022 | Stijging |
|---|---|---|---|
| Saudi Aramco | 25,5 mld. | 48,4 mld. | 90% |
| Exxon Mobil | 4,7 mld. | 18 mld. | 281% |
| Shell | 5,5 mld. | 11,5 mld. | 109% |
| BP | 2,8 mld. | 8,5 mld. | 202% |
| TotalEnergies | 3,5 mld. | 5,7mld. | 63% |
Volgens milieu-professor Aviel Verbruggen wordt er sinds 1970 iedere dag zo’n kleine 3 miljard dollar verdient aan olie en gas.
Infographic
Een visuele presentatie van de winsten (en winststijging) bij de energiereuzen in het tweede kwartaal van 2022.
Eigenaren wind- en zonneparken
De stroomprijs inmiddels zo hoog dat aandeelhouders van wind- en zonneparken hun opgewekte elektriciteit met een enorme winstmarge kunnen verkopen.
Door de marktprijzen die bedrijven die een groot belang in ‘onze’ windparken hebben ons laten betalen, zijn de winsten gigantisch. Ik ben zelf ook aandeelhouder in windparken en niet vies van rendement. Maar ik zou het zeer terecht vinden als de Staat deze ‘Windfall-profits’ flink afroomt ten gunste van de consument.
Aandeelhouder windpark
Ook uitbaters van kerncentrales en waterkrachtcentrales die hun stroom verkopen doen zeer goede zaken. De kosten die gepaard zijn voor het opwekken van de stroom liggen per kWh aanzienlijk lager dan de omzet die wordt gegenereerd bij de verkoop van deze stroom.
Leveranciers zonnepanelen en warmtepompen
Door de hoge energieprijzen is het voor huishoudens steeds interessanter om het energieverbruik terug te dringen, bijvoorbeeld door te investeren in:
- Warmtepomp
- Zonnepanelen
- Isolatie
De terugverdientijd van dit soort investeringen ligt in veel gevallen op minder dan vijf jaar.
Installateurs en leveranciers die actief zijn in deze branche doen uitstekende zaken. Door de enorme populariteit van duurzame oplossingen zijn er lange wachttijden ontstaan.
Extra belasting (windfall tax)
Leden van het Europese Parlement hebben in juli met de Europese Commissie en Raad gediscussieerd over de mogelijkheden om uitzonderlijke winsten van energiebedrijven te belasten.
Ook vanuit de Tweede Kamer wordt er geopperd om een meevallersheffing, ook wel bekend als ‘windfall belasting’, op korte termijn in te voeren. Met als doel om met name armere gezinnen enigszins te compenseren voor hun hoge energierekening.
In het Verenigd Koninkrijk bestaat een dergelijke belasting al. Daar moeten olie- en gasbedrijven extra belasting over hun winst betalen. Het tarief is daar gestegen van 40 naar 65 procent. Ook in Italië is een soortgelijke belasting ingevoerd. In dat land worden zelfs banken die profiteren van de hoge energieprijzen straks extra belast.
In Nederland niet mogelijk
Volgens het kabinet is het onmogelijk om een windfall belasting op korte termijn te realiseren. Dat heeft volgens minister Rob Jetten (Klimaat en Energie) en ans Vijlbrief (Economische Zaken en Klimaat) te maken met een aantal knelpunten:
- Het is niet (goed) te meten welk deel van de winst nu precies te danken is aan de hoge prijzen
- Het kost de belastingdienst twee jaar om zo’n extra heffing in te voeren
- De meeste winst van olie- en gasbedrijven gaat al naar de staat, namelijk via de vennootschapsbelasting en aparte heffingen voor bedrijven die grondstoffen uit de Nederlandse bodem mogen halen.
Bronnen
- Kwartaalcijfers: websites oliebedrijven
- RTL Nieuws
- FD.nl
Over de auteur
Koen Kuijper, al jaren actief als energie-expert, volgt dagelijks de ontwikkelingen in de energiemarkt. Met advies op maat ondersteunt hij huishoudens en is hij het vertrouwde gezicht in de media.
Meer over Koen
Reageren?
Bart Koenraadt
SS. Koorn
Klink leuk en aardig hoor zo’n extra belasting op extra winst,
in de Nederlandse situatie zou je dan gewoon een extra schijf aan de VPB kunnen toevoegen;
maar of het zinvol is?
Kijk die (extra) winsten worden natuurlijk niet alleen in ons land of de EU/Europa gerealiseerd, die ontstaan van wereldwijde verkopen, die extra winsbelasting zou dan idealiter ook netjes verdeeld over alle landen waar die winst aan de pomp of de lokale gaskraan gemaakt worden moeten worden belast, maar in veel gevallen gaat die winst linea-recta (of via vele belastingshoppende fiscaal rekenwerk) naar een (hoofd)kantoor in in London, Dhahraam, Jersey, Maagdeneilanden, Delaware of waar je ook maar geen belasting over omzet, auteursrecht, merkenrecht, winst of dividend hoeft te betalen.
M.a.w. als wij in ons land/EU/Europa willen meeprofiteren van de extra opbrengsten/winsten van de Olies dan moet dat aan de bron (cijns), of aan de pomp (accijns), want de eigenlijk winst vloeit nog voor we ‘m kunne belasten naar ’t buitenland.
JJan
Argumenten kabinet om geen windfall tax te heffen:
1)niet goed te meten: dat heeft de belastingdienst nog nooit weerhouden om forfaitaire percentages te bepalen bijv bij de vermogensrendementsheffing
2)het kost de BD 2 jaar. Dan richt je toch een club op die dat veel sneller kan.
3) Wordt al belast via VPB: die is slechts 25,8 % en niet de 65% die andere landen willen heffen.
Pas op de overheid verdient hier via accijnzen ook heel veel aan.
RR
Beste
Als er zoveel verdient wordt
Waarom dan geen extra belastingen op deze bedrijven
Dan kunnen de energie prijzen omlaag
Ook hier wordt criminaliteit en oorlog losgemaakt