Energieprijzen
De energieprijzen zijn in Nederland enorm gestegen als gevolg van de oorlog in Oekraïne. Gelukkig merken we dat de prijzen sinds begin 2023 weer stevig aan het dalen zijn.
Op deze pagina houden we de actuele energieprijzen voor stroom en gas bij en brengen we in kaart wat de verwachtingen en ontwikkelingen zijn.
Gemiddelde energieprijzen
De gemiddelde stroom- en gasprijs bij de energiebedrijven (inclusief energiebelasting en btw):
Gas
€ 1,314 /m3
Laatste prijscheck op 1 december 2023
De gasprijs daalt de laatste maanden sterk. Al zit er veel prijsverschil tussen de energiebedrijven.
Check de gasprijsStroom
€ 0,351 /kWh
Laatste prijscheck op 1 december 2023
De gemiddelde stroomprijs ligt nu beneden prijsplafond (€ 0,40), maar de verschillen tussen bedrijven zijn groot.
Check de stroomprijsVind de laagste energieprijzen
Ontwikkeling energieprijzen
Er zijn in 2022 een hoop ontwikkelingen geweest die de energieprijzen van huishoudens en bedrijven flink hebben doen stijgen. In 2023 stabiliseerden de prijzen zich weer wat, maar nog altijd op een hoger niveau dan in 2021 en 2020. Ook de hogere overheidsheffingen spelen hierin een rol.
- In 2020 betaalden huishoudens met een variabel contract circa 0,23 euro per kilowattuur voor stroom en voor 0,81 euro per kuub gas, inclusief belastingen.
- Per 1 december 2023 betalen huishoudens met een variabel contract tussen de 1,20 en 1,50 euro per kuub en tussen de 0,30 en 0,40 euro per kilowattuur voor stroom, inclusief belastingen.
Grafiek energieprijzen
In de onderstaande grafieken zie je hoe de energieprijzen in de contracten van energiebedrijven zich in het afgelopen jaar hebben ontwikkeld.
2022
In 2022 stegen de energieprijzen enorm, getuige de hoge prijzen in december dat jaar.
Wat was de oorzaak hiervoor?
Er zijn een aantal redenen:
- Rusland leverde aanzienlijk minder gas aan Nederland en de rest van de EU
- Er was veel onzekerheid over toekomstige gasleveranties aan Nederland
- De gaswinning in Groningen werd fors teruggeschroefd
- De olieprijs was hoog, wat de gasprijs verder omhoog duwde
2023
Inmiddels zijn de energieprijzen op de handelsbeurzen weer flink gedaald. Datzelfde kan gezegd worden van de tarieven in de energiecontracten van de meeste Nederlanders.
De energieprijs laat zich in 2023 vooral bepalen door het weer, de Europese gasreserves, het aanbod van gas en vloeibaar gas (LNG) op de gasmarkt en de vraag naar gas vanuit Azië (in het bijzonder China en India).
Ook voor de langere termijn blijven de marktprijzen afhankelijk van vraag en aanbod.
Factoren die van belang zijn voor de ontwikkeling van de energieprijzen:
- Vraag naar gas vanuit Europa (al dan niet afhankelijk van het weer)
- De vraag naar LNG vanuit Azië en andere werelddelen
- Aanbod van gas uit Noorwegen en andere delen uit de wereld
- Aanbod van vloeibaar gas (met name uit de VS en Qatar)
- Geopolitieke spanningen (Midden-Oosten en Oekraïne)
- De gastoevoer vanuit Rusland
- De ontwikkeling van de olieprijs
Verwachting energieprijzen 2024
Mijn verwachting voor Q1 en Q2 van 2024 is dat de gasprijs blijft schommelen tussen 50 en 65 euro per MWh, wat neerkomt op 1,35 tot 1,50 euro per kuub in de variabele energiecontracten.
De stroomprijs zal meebewegen rond de 40 cent per kWh, gezien een historische correlatie tussen gas- en stroomprijzen. Risico’s voor een hogere gasprijs in de winter van 2023-2024 zijn verdere escalatie van de oorlog in Israël en de mogelijkheid dat Rusland de gas- en lng-toevoer naar Europa stopt, wat de marktkrapte versterkt.
– Koen Kuijper (Energie-expert)
Laatst bijgewerkt op: 1 november 2023
Verwachtingen lange termijn
De energieprijzen zullen tot 2025 of 2026 op een relatief hoog niveau blijven, verwacht energie-econoom Hans Van Cleef. Er blijven risico’s bestaan die de prijzen tijdelijk kunnen laten pieken.
“In 2025 komen er wat grote gasprojecten beschikbaar, met name in Qatar. Plus, dan komen duurzame energiebronnen en de huidige inzet om efficiënter om te gaan met energie echt op gang. Er komt dan wat meer lucht in de markt”, stelt Van Cleef.
Actuele energieprijzen
Een overzicht van prijzen voor stroom (enkeltarief per kWh) en gas (per m3) bij Nederlandse energiebedrijven per 1 november 2023 en 1 december 2023.
| Energieleverancier | Contract | Gas per m3 (1 nov) | Stroom per kWh (1 nov) | Gas per m3 (1 dec) | Stroom per kWh (1 dec) |
|---|---|---|---|---|---|
| ANWB energie | Dynamisch | € 1,273 | € 0,323 | € 1,284 | € 0,325 |
| Budget Energie | Dynamisch | € 1,195 | € 0,304 | € 1,140 | € 0,284 |
| Variabel | € 1,276 | € 0,382 | € 1,246 | € 0,328 | |
| Vast (1 jaar) | € 1,355 | € 0,385 | € 1,256 | € 0,357 | |
| Vast (3 jaar) | € 1,379 | € 0,397 | € 1,271 | € 0,369 | |
| Clean Energy | Vast (1 jaar) | € 1,316 | € 0,373 | € 1,316 | € 0,373 |
| Vast (3 jaar) | € 1,316 | € 0,373 | € 1,316 | € 0,373 | |
| Variabel | € 1,313 | € 0,394 | € 1,313 | € 0,394 | |
| Coolblue | Vast (1 jaar) | € 1,263 | € 0,356 | € 1,225 | € 0,309 |
| Vast (½ jaar) | € 1,403 | € 0,387 | € 1,322 | € 0,329 | |
| Variabel | € 1,404 | € 0,395 | € 1,325 | € 0,339 | |
| Delta | Vast (3 jaar) | nvt | nvt | € 1,302 | € 0,373 |
| Variabel | € 1,291 | € 0,377 | € 1,343 | € 0,373 | |
| Vast (1 jaar) | € 1,385 | € 0,377 | € 1,398 | € 0,377 | |
| DGB Energie | Variabel | € 1,257 | € 0,418 | € 1,291 | € 0,384 |
| easyEnergy | Dynamisch | € 1,340 | € 0,325 | € 1,359 | € 0,331 |
| Eneco | Dynamisch | € 1,248 | € 0,333 | € 1,240 | € 0,319 |
| Vast (1 jaar) | € 1,328 | € 0,396 | € 1,342 | € 0,385 | |
| Vast (3 jaar) | € 1,339 | € 0,400 | € 1,320 | € 0,394 | |
| Energie VanOns | Variabel | € 1,316 | € 0,354 | € 1,447 | € 0,370 |
| Vast (1 jaar) | € 1,386 | € 0,410 | € 1,300 | € 0,367 | |
| Energiedirect | Variabel | € 1,299 | € 0,360 | € 1,299 | € 0,369 |
| Vast (3 jaar) | € 1,331 | € 0,369 | € 1,268 | € 0,349 | |
| Vast (1 jaar) | € 1,378 | € 0,393 | € 1,292 | € 0,344 | |
| Engie | Vast (1 jaar) | € 1,300 | € 0,298 | € 1,371 | € 0,289 |
| Variabel | € 1,328 | € 0,361 | € 1,393 | € 0,350 | |
| Essent | Vast (3 jaar) | € 1,362 | € 0,381 | € 1,297 | € 0,355 |
| Variabel | € 1,327 | € 0,390 | € 1,327 | € 0,390 | |
| Vast (1 jaar) | € 1,399 | € 0,397 | € 1,326 | € 0,359 | |
| Frank Energie | Dynamisch | € 1,146 | € 0,311 | € 1,177 | € 0,311 |
| Greenchoice | Vast (1 jaar) | € 1,292 | € 0,370 | € 1,206 | € 0,329 |
| Vast (2 jaar) | nvt | nvt | € 1,292 | € 0,353 | |
| Variabel | € 1,293 | € 0,377 | € 1,392 | € 0,371 | |
| Vast (3 jaar) | € 1,377 | € 0,386 | € 1,298 | € 0,358 | |
| Innova Energie | Vast (1 jaar) | € 1,285 | € 0,362 | € 1,247 | € 0,337 |
| Vast (3 jaar) | € 1,312 | € 0,385 | € 1,299 | € 0,369 | |
| Mega | Vast (1 jaar) | € 1,283 | € 0,386 | € 1,297 | € 0,334 |
| Vast (2 jaar) | € 1,322 | € 0,390 | € 1,323 | € 0,356 | |
| Variabel | € 1,307 | € 0,391 | € 1,359 | € 0,386 | |
| Next Energy | Dynamisch | € 1,149 | € 0,276 | € 1,104 | € 0,271 |
| OM | Variabel | € 1,297 | € 0,390 | € 1,367 | € 0,366 |
| Vast (1 jaar) | € 1,423 | € 0,390 | € 1,423 | € 0,390 | |
| Oxxio | Vast (1 jaar) | € 1,313 | € 0,386 | € 1,328 | € 0,377 |
| Vast (3 jaar) | € 1,313 | € 0,392 | € 1,308 | € 0,387 | |
| Powerpeers | Vast (1 jaar) | € 1,261 | € 0,353 | € 1,244 | € 0,345 |
| Vast (3 jaar) | € 1,371 | € 0,395 | € 1,327 | € 0,381 | |
| Variabel | € 1,357 | € 0,457 | € 1,357 | € 0,457 | |
| Pure Energie | Variabel | € 1,346 | € 0,354 | € 1,346 | € 0,382 |
| Vast (1 jaar) | € 1,419 | € 0,356 | € 1,331 | € 0,324 | |
| Vast (2 jaar) | nvt | nvt | € 1,312 | € 0,356 | |
| Tibber | Dynamisch | nvt | € 0,296 | nvt | € 0,296 |
| United Consumers | Vast (1 jaar) | € 1,262 | € 0,392 | € 1,297 | € 0,392 |
| Vandebron | Dynamisch | € 1,304 | € 0,320 | € 1,304 | € 0,320 |
| Vast (1 jaar) | € 1,350 | € 0,327 | € 1,269 | € 0,318 | |
| Vast (3 jaar) | € 1,349 | € 0,330 | € 1,286 | € 0,318 | |
| Variabel | € 1,349 | € 0,352 | € 1,367 | € 0,352 | |
| Vattenfall | Vast (1 jaar) | € 1,268 | € 0,346 | € 1,322 | € 0,293 |
| Variabel | € 1,297 | € 0,352 | € 1,297 | € 0,346 | |
| Vast (3 jaar) | € 1,359 | € 0,357 | € 1,399 | € 0,324 | |
| Zonneplan | Dynamisch | € 1,150 | € 0,290 | € 1,230 | € 0,310 |
| Gemiddeld | € 1,315 | € 0,366 | € 1,306 | € 0,351 |
Let op: het tarief wordt gecommuniceerd dat aan te vragen is via de website van het energiebedrijf.
Het is het verstandig een vergelijking te maken tussen de verschillende energieleveranciers, omdat de energieprijs per aanbieder sterk kan verschillen.
Opbouw energieprijs 2024
Hoe is de energieprijs in Nederland opgebouwd?
Een overzicht:
Variabele kosten
Het grootste deel van de energieprijs bestaat uit variabele leveringskosten.
De variabele kosten bestaan uit:
- Kale stroomkosten per kilowattuur (kWh)
- Kale gaskosten per kubieke meter (m3)
- Energiebelasting (per kWh en m3)
- Belasting toegevoegde waarde (btw)
- Een marge of inkoopvergoeding
Ook over de energiebelasting en de btw worden dus per eenheid (kilowattuur of kuub) gerekend. Het totaal aan variabele kosten is dus volledig afhankelijk van jouw energieverbruik en het tarief van je energieleverancier.
Een voorbeeld van de prijsopbouw voor stroom en gas:
| Kostenpost | Stroom (per kWh) | Gas (per m3) |
| Kale energieprijs | € 0,200 | € 0,600 |
| Energiebelasting | € 0,109 | € 0,583 |
| Btw | € 0,065 | € 0,248 |
| Totaal | € 0,374 | € 1,431 |
Vaste kosten
Er zijn ook vaste kosten voor energie, die onafhankelijk zijn van het gas- en elektriciteitsverbruik. Er zijn drie soorten vaste kosten, namelijk:
- Vaste leveringskosten (vastrecht)
- Netbeheerkosten
- Regiotoeslag (alleen voor gas)
Deze kosten betaal je voor jouw stroom- en gasaansluiting, huur van de energiemeter en onderhoud aan het elektriciteitsnetwerk. Daarnaast betaal je voor de dienstverlening van jouw energiebedrijf. Ook over deze uitgaven wordt btw geheven.
De vaste leveringskosten worden bepaald door je energieleverancier en kunnen behoorlijk verschillen. Het is daarom raadzaam om hier goed naar te kijken bij het vergelijken van energietarieven.
De netbeheerkosten zijn afhankelijk van je netbeheerder en het type aansluiting in jouw woning. De regiotoeslag verschilt, afhankelijk van de regio waar je woont. Hoe dichter je bij het Gronings Gas woont, hoe lager de regiotoeslag.
Heffingskorting
De heffingskorting voor energie is in feite een vermindering van de energiebelasting. De korting wordt na het bepalen van alle variabele en vaste kosten afgetrokken op de energierekening.
De heffingskorting (vermindering energiebelasting) bedraagt € 631,39 (in 2024).
Niet alle gebouwen en objecten komen in aanmerking voor de heffingskorting. De regel is dat het object een verblijfsfunctie moet hebben.
Bij de onderstaande objecten is dat niet het geval:
- Een huis in aanbouw
- Een garagebox
- Volkstuinen
Vergelijk energieprijzen
Het is slim om energieprijzen ten drie tot vier keer per jaar te vergelijken, zodat je weet of het voordelig is om het tarief vast te zetten of juist niet.
Ook in de volgende situaties is het extra zinvol om de actuele energieprijzen en je huidige contract onder de loep te nemen:
- Als je gaat verhuizen
- Als je de jaarrekening hebt ontvangen van het energiebedrijf
- Als je energiemaatschappij de energieprijzen heeft verhoogd
- Als de energieprijzen op de handelsmarkten dalen
In de bovenstaande situaties zal dikwijls blijken dat het interessant is om te wisselen van energieleverancier.
Waar doe je verstandig aan?
Huishoudens die nu nog een vast contract hebben van voor december 2021 of begin 2022 zitten goed en betalen nog een betrekkelijk laag tarief voor stroom en gas. Zij doen er verstandig aan om hun huidige contract uit te zitten.
Huishoudens die willen overstappen of voor het eerst een energiecontract moeten afsluiten, kunnen kiezen uit drie soorten energiecontracten:
- Vast energiecontract (tarieven staan 6 maanden of 1 jaar vast)
- Variabel energiecontract (tarieven wijzigen per maand, kwartaal of half jaar)
- Dynamisch energiecontract (tarieven bewegen mee met de handelsprijzen)
In de praktijk blijkt dat de meeste huishoudens met een variabel energiecontract, bijvoorbeeld bij Essent, Eneco of Vattenfall, kunnen profiteren door over te stappen van energiemaatschappij.
Tips bij het afsluiten van een energiecontract vind je hier.
Koen Kuijper 
Bart Koenraadt 